Ποσους μεταναστες αντεχουν οι εθνικιστες;

Αρχίζω αυτό το κείμενο με ένα ψέμα. Έλεγε προχτές σε συνέντευξή του στη «Σημερινή» ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, κ. Κυριάκος Χατζηγιάννης, τα εξής (αντιγράφω αποσπάσματα): «Δεν αντέχει η Κύπρος το μεταναστευτικό βάρος!!! Το μεταναστευτικό βάρος δεν είναι στις δυνατότητες της Κύπρου να το σηκώσει. Τα χρήματα που σήμερα σπαταλούμε για τους μετανάστες είναι σε βάρος της ανάπτυξης και θέτουν την οικονομία μας σε κίνδυνο. [...] Η σημερινή κατάσταση είναι εκτός ελέγχου, πυροδοτεί αντιδράσεις λόγω εκμετάλλευσης και κατάχρησης των δημόσιων ταμείων. Τα ρεύματα προσφύγων προς τη Κύπρο δεν έχουν να κάνουν με πραγματικά πηγάζουσες ανθρωπιστικές ανάγκες προστασίας [...] Θα πρέπει η Κύπρος να αμυνθεί κατά της εισβολής που δέχεται στα δημόσια της ταμεία, καθώς επίσης και στη δημογραφική εισβολή.»

Το ψέμα είναι ότι αυτά δεν τα έλεγε προχτές, αλλά τον Απρίλιο του 2012. Πριν δέκα χρόνια. Έχει δεκαετίες που η εθνικιστική δεξιά ισχυρίζεται ότι η Κύπρος δεν αντέχει άλλους μετανάστες, ενώ αποδεικνύεται ως δια μαγείας ότι μια χαρά άντεχε τελικά. Ο κ. Χατζηγιάννης έλεγε τότε όλο το γνωστό τροπάριο: ότι «η Τουρκία μεθοδεύει ρεύμα μουσουλμάνων μέσω Βουλγαρίας προς τη Κύπρο», και ότι για το μέγεθος του μεταναστευτικού προβλήματος έφταιγαν οι αριστεροί (που τότε κυβερνούσαν). Μπορούμε πλέον με βεβαιότητα να πούμε ότι η Κύπρος μια χαρά άντεχε το μεταναστευτικό βάρος, παρά τον πανικό και την απελπισία του κ. Χατζηγιάννη που τον εξωθούσαν σε γελοίες θεωρίες συνομωσίας, ότι δήθεν η Τουρκία έστελνε μουσουλμάνους μέσω...Βουλγαρίας.

Είναι προφανές ότι η δεξιά διαχρονικά επιστρατεύει την έννοια μιας εξαντλούμενης «αντοχής» σε μετανάστες, και διαχρονικά πέφτει έξω αφού κανένα τέλος του κόσμου δεν έρχεται ούτε έχει έρθει ποτέ. Δεν είναι λοιπόν καιρός, υπό το βάρος των τεκμηρίων, αντί να εστιάζαμε στον αριθμό μεταναστών και στις υποτιθέμενες αντοχές ενός κράτους, να εστιάζαμε στην ίδια την αντίληψη της δεξιάς περί «αντοχών»; Γιατί η δεξιά πέφτει συνέχεια έξω ως προς τις προβεβλημένες αντοχές της οικονομίας σε μετανάστες; Μήπως είναι οι ίδιοι τελικά που δεν αντέχουν άλλους μετανάστες, σε αντίθεση με την οικονομία που μια χαρά αντέχει; Και τι είναι αυτό ακριβώς που δεν αντέχει η εθνικιστική δεξιά;

Οικονομικά μιλώντας, μια χαρά η εθνικιστική ελίτ αντέχει τους μετανάστες, αφού δεν απειλειται η ταξική διάρθρωση της κυπριακής κοινωνίας. Οι πλούσιοι Ελληνοκύπριοι παραμένουν πλούσιοι, οι μετανάστες παραμένουν φτωχοί. Αυτό που όντως καταρρέει υπό το βάρος των μεταναστευτικών ροών, δεν έχει να κάνει με την οικονομική πραγματικότητα, αλλά με την ιδεολογία που οργανώνει την αντίληψη της εθνικιστικής δεξιάς. Αυτή είναι που δεν αντέχει άλλο μέσα στον ιστορικό χρόνο. Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι οι μεταναστευτικές ροές είναι ένα ιστορικό φαινόμενο που δεν μπορεί να σταματήσει. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι αν δεν αντιμετωπιστούν οι παράγοντες που ωθούν τους πληθυσμούς να μετακινηθούν, δεν θα σταματήσουν οι μετακινήσεις. Όπως επίσης είναι ξεκάθαρο ότι όποιος επιθυμεί μια Κύπρο, ή μισή Κύπρο, αμιγώς ελληνική ή «μονοπολιτισμική», όποιος επιθυμεί ένα μονοεθνικό κράτος ή ένα κράτος όπου μια εθνικότητα θα είναι για πάντα πλειοψηφία, θα υποφέρει από τις μάταιες και ματαιωμένες επιθυμίες του. Καλό είναι, λοιπόν, όταν τίθεται το ζήτημα περί αντοχών σε μετανάστες, να σκεφτόμαστε ποιός δεν αντέχει τι, και γιατί.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Χαραυγή, 14 Αυγούστου 2022.